چرا ویدئوی تفسیر قرآن تلویزیون جنجالی شد؟
قائم: بامداد امروز و در صورتیكه شیر اینترنت هنوز نصفه و نیمه باز بود، یك ویدئوی كوتاه از تفسیر قرآن در شبكه یك كه در آن كارشناس برنامه درباره سفارش قرآن به نحوه برخورد با مخالفان پرداخته بود جنجالی شد.
یكی دو ساعت قبل و با اختتام تقریبی محدودیت دسترسی به اینترنت موبایل، باز هم یكی از نخستین مطالبی كه كاربران در شبكه های اجتماعی دیدند و برای هم فرستادند، همین ویدیو بود. عموم افرادی كه می شناختم به سخنان كارشناس برنامه معترض بودند. سوژه را در شبكه های اجتماعی هم كه دنبال كنید، حدودا همه كامنت ها در مخالفت با این اظهارات است.
حساب آنهایی كه قصد سوء استفاده دارند جداست، اما مشاهده من مربوط به كسانی می شود كه با قرآن مانوس هستند، دلبستگی به آشوبگران ندارند و حتی به اندازه قسمتی از مردم به اوضاع اخیر معترض هم نیستند، اما سخنان كارشناس برنامه را دوست نداشتند. این واكنش ها تا جایی پیش رفت كه دست آخر خود آقای بهرام پور با انتشار یك پیام صوتی درباره این برنامه توضیح داد و اهتمام كرد منظورش را شفاف و روشن بیان كند.
پیش از این اظهارات آقای بهرام پور، من در آرشیو تلویزیون اصل برنامه را بطور كامل دیدم. برنامه آفتاب شرقی (معارفی از قرآن) چهارم آذر ساعت 11 به مدت 40 دقیقه از شبكه 1 سیما پخش گردید و آقای بهرام پور كه در این برنامه بعنوان استاد قرآنی حضور داشته درست می گوید: حرف هایش را كامل پخش نكرده اند و از آنچه او گفته، سوء استفاده شده است.
البته من و شما ممكنست لحن ایشان، ادبیاتش و نوع نگاهش به تفسیر قرآن را نپسندیم، چه اینكه وی در رسانه ملی و بی توجه به شرایط اجتماعی و وضعیت افكار عمومی چند بار تا اختتام برنامه بر كلید واژه "زجر كش" كردن تاكید می كند. من هم بیان ایشان را دوست نداشتم كه بدون اینكه محارب كیست را دقیق توضیح بدهد از برخورد با آنها حرف می زند كه باید " زجر كش شوند، اعدام شوند، دست و پای شان به صورت ضربدری قطع شود، نفی بلد شوند و...".
وقتی هم مدام بر تفسیرش از سفارش قرآن به برخورد شدید با آن افراد حرف می زند از بینندگان دعوت می كند تا مردم از این تفسیر قرآن و نگاه كلام خذا لذت ببرند!
از نگاه من این بیان می توانست بهتر و درست تر طرح شود، اما اصل سوژه این است كه ایشان درست می گوید. شاید در یك بحث فنی كسی كه تخصص اش این است تفسیر متفاوتی ارائه بدهد یا آیه دیگری را شاهد بیاورد كه سوژه جور دیگری طرح شود، اما او همه این حرف ها درباره محارب ها زده نه معترض ها. هم خود او و هم مجری برنامه در چند جا تاكید می كنند كه حساب محارب كه او درباره شان آن حرف ها زده با معترض فرق می كند.
پس چرا این برنامه مورد انتقاد طیف های مختلف قرار می گیرد؟ یك دلیل این است كه بریده ای از كل برنامه پخش شده و عمده مردم همه آنرا نشنیده اند. اما به نظرم كسانی كه همه برنامه را ببینند یا توضیحات آقای بهرام پور را بشنوند باز هم قانع نخواهند شد. دلیل این مساله ربطی به حرف های آقای بهرام پور ندارد. صدا و سیما را اشتباه می رود.
رسانه ملی از ورود حرفه ای و بموقع به چالش های اجتماعی پرهیز دارد. سرعتش به اندازه لاك پشت است و توان واكنش سریع و حرفه ای در مقابل این چالش ها را ندارد. البته به نظر من و به استناد تجربه های گذشته صدا و سیما دست آخر حدودا تصمیم درست را می گیرد، اما بسیار دیر و با تاخیر غیر قابل جبران. وقتی می كوشد حرفه ای تر وارد ماجرا شود كه دیگر افكار عمومی حاضر به تغییر ذهنیتش نیست. در چنین شرایطی برنامه سازها، تهیه كننده ها و نویسنده ها هم كم تجربه باقی می مانند و ورزیده نمی شوند. بدین سبب اگر به صورت موردی دستور داشته باشند یا تصمیم بگیرند اقدامی بكنند، غیر حرفه ای این كار را می كنند.آرشیو همین برنامه را نگاه كنید كه چه چطور شروع برنامه توی ذوق می زند و مجری حتی حواسش نیست گفتگو را جوری هدایت كند كه مهمانش دست كم زودتر توضیح بدهد كه درباره برخورد با آشوب گر حرف می زند نه مردم عادی و معترض.
نزدیك به دو هفته از وقایع اخیر می گذرد و من یك برنامه درست و درمان دراین باره در تلویزیون ندیده ام. بخش های مختلف خبری و غیر خبری، با گزارش های كلیشه ای و یك سویه پرشده اند و دارند یك حرف را حدودا با یك مدل، علی الدوام تكرار می كنند. توده مردم با گرایش ها و زوایه مختلف انعكاس حرف خودشان را در هیچ بخشی نمی بینند. این مردم كه می گویم مشخصا مردم عادی هستند؛نه فعالان سیاسی و كنشگران اجتماعی و اهالی رسانه و دانشجویان را. همین مردم عادی كه در تاكسی و مترو و صف نان و توی اداره ها حرف می زنند و فكر می كنند و برای خودشان تحلیل دارند، در صدا و سیما انعكاسی از آنچه در ذهن و بر زبان دارند را نمی بینند یا خیلی كم می بینند و به جایش حرف های تكراری و كلیشه ای را آن هم نه با پرداخت های رسانه ای دقیق كه بیانی الكن و غیر حرفه ای می بییند و می شنوند.
وقتی برنامه های پر مخاطب از پرداخت حرفه ای به چالش های اجتماعی و سیاسی غفلت می كنند، طرح ابتر این موضوعات در یك برنامه قرآنی این طور سبب واكنش مردم می شود. اگر بجای برنامه های یك سویه، شاهد پرداخت های حرفه ای به این مساله بودیم، آن وقت این برنامه لابلای آن همه محتوی متنوع گم می شد و اصلا مورد این همه اعتراض قرار نمی گرفت. در این یك مورد به نظرم مجموع اظهارات آقای بهرام پورمشكلی چندانی – جز بد سلیقگی در طرح- ندارد، مشكل خود تلویزیون است.
* روزنامه نگار و فعال رسانه
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب