هشت حادثه قبل از آتشی كه شعله گرفت
به گزارش قائم امروزه تصور نادرستی در محافل شیعه رایج است که حوادث منتهی به شهادت حضرت فاطمه(س)، همچون هجوم به خانه ایشان و مصدومیتش، طی سه روز بعد از رحلت پیامبر (ص) رخ داده است؛
بر این اساس، مدت مصدومیت تا شهادت حضرت صدیقه طاهره (س) را قریب 72 یا 92 روز می دانند. گزارش خبرآنلاین که بر مبنای منابع تاریخی جمع آوری شده، سیر زمانی مهمترین رخدادها تا رخداد شهادت حضرت زهرا(س) را به روایت زیر به تصویر کشیده است.
اولین اقدامات و حادثه ها، طی پنجاه روز بعد از رحلت پیامبر خدا(ص) را می توان به شرح زیر دسته بندی کرد:
ظهری که «پیامبر» چشم از جهان فروبست
به نقل از کتاب طبقات الکبری، رسول خدا روز دوشنبه هنگام زوال (ظهر) در حالیکه سر آن حضرت بر دامان امیرمؤمنان علی بن ابی طالب (ع) بود، چشم از جهان فرو بستند. امام علی و خانواده پیامبر مبادرت به برگزاری مراسم تدفین و برگزاری نماز بر پیامبر را بر عهده داشتند.
نخستین اقدام گروه انصار: نشستی در سقیفه با سخنرانی ابوبکر
ابن سعد، تاریخ نگار مشهور اهل بصره در جلد دوم صفحه 218 کتاب طبقات الکبری نوشته است:
عصر روز دوشنبه و بعد از اقامه نماز ظهر، انصار در «سقیفه بنی ساعده» اجتماع کردند تا درباره خلافت بعد از رسول خدا (ص) مشورت کنند. در سقیفه، جناب ابوبکر سخنرانی کرد. بعد از آنکه گروهی از حاضران در سقیفه با ابوبکر بیعت کردند، عده ای برای تثبیت آن به راه افتادند.
نخستین اقدام طرفداران «علی»: نشستی در مسجد با سخنرانی ابوذر
ابن ابی الحدید در جلد اول صفحه 219 و در جلد دوم صفحه 51 و صفحه 220 می نویسد:
«بَراء بن عازِب» نقل می کند که عده ای از بنی هاشم مشغول غسل رسول خدا (ص) بودند و من از شدت غصه و ناراحتی مصیبت وارد شده و از ترس اینکه مبادا خلافت را از دست بنی هاشم خارج سازند، بین این گروه و مسجد در رفت و آمد بودم. در این اثناء خبر رسید که عده ای در سقیفه اجتماع کرده اند.
طولی نکشید که «عمر»، «ابوعبیده جراح» و عده ای از اهل سقیفه را به همراه «ابوبکر» دیدم که به راه افتاده اند و هر که را می بینند دستش را گرفته، بعنوان بیعت به دست «ابوبکر» می دهند.
سپس ابوبکر بر منبر رسول خدا (ص) نشسته خطبه ای خواند. ابوذر، که از مساله بیعت آگاهی یافته بود، به مسجد رفت و طی سخنانی مردم را به اطاعت از حضرت علی (ع) فراخواند.
همان شب برخی از اصحاب پیامبر برای تغییر دادن وضع به وجودآمده گرد هم آمدند. آنان عبارت بودند از: بَراء بن عازب، مقداد، سلمان، ابوذر، عمار، حُذَیفه، ابوالهِیثم بن تیهان و عُباده بن ثابت.
نخستین اقدام سیاسی «علی و فاطمه»: دیدارهای خانه به خانه
قیس هلالی از عالمان کوفه در کتاب خود با نام «سلیم بن قیس» در صفحه 580 می نویسد:
بعد از جریان سقیفه، علی در حالیکه همسرش فاطمه را بر مرکبی سوار کرده و دست حسن و حسین را گرفته بود، به در خانه تمام کسانی که در « بَدر» حضور داشتند، رجوع و طلب یاری کرد.
از میان آنان، 44 نفر پاسخ مثبت دادند و بنا شد فردای آن شب، همگی در محلی حاضر شوند؛ اما از میان این جمع، تنها 4 نفر، یعنی سلمان، ابوذر، مقداد و زبیر بر سر قرار با علی حضور بهم رساندند. این اقدام، دو شب دیگر هم تکرار شد ولی کسی بر آن چهار نفر افزوده نشد.
نخستین حرکت فرهنگی «علی»: جمع آوری کل قرآن در یک کتاب
سلیم بن قیس در صفحه 581 جلد دوم کتاب خود می نویسد:
علی (ع) بعد از مراجعات شبانه به در خانه اصحاب پیامبر و به علت مأیوس شدن از همراهی آنان، به صورت فوری مبادرت به جمع آوری قرآن کرد و طی سه شبانه روز قرآن را به صورت کتابی کامل جمع کرد و آنرا به اصحاب عرضه داد.
علی(ع) هفت روز بعد از وفات رسول خدا (ص) و بعد از آنکه قرآن را به صورت کامل جمع آوری کرده بود، به مسجد نبوی آمد و آنجا خطبه ای خواند و قرآن را بر مسلمانانِ مدینه ارائه کرد.
نخستین اقدام حاکمان: تصرف اموال «علی و فاطمه»
دیلمی در کتاب ارشاد القلوب صفحه 384 و هم ابن ابی الحدید در صفحه 263 از جلد 16 کتاب خود نوشته اند:
گروه به قدرت رسیدگان خلافت، با هدف پیشگیری از اقدامات امیرمؤمنان(ع) در براندازی حکومت شان، به تصرف اموال و زمین های علی (ع) اقدام کردند؛ چونکه به عقیده آنان، انسانی که منابع مالی در اختیار ندارد، همتش کاهش یافته، احساس حقارت می کند و با اشتغال به کسب و کار، از طلب مُلک و خلافت فاصله می گیرد.
بنابراین از جانب خلیفه، شخصی به نام «اشجع بن مزاحم ثقفی» به همراه سی تن از بهترین جنگ جویان قبیله ثقیف مأمور به این کار شدند و سه گروه از اموال علی را گرفتند:
اول تمام محصولات و سرزمین خیبر که توسط پیامبر خدا (ص) برای خاندان قرار داده شده بود، مصادره شد.
دوم: کل زمین های فدک
سوم: مزرعه «بانقیا» (در یکی از روستاهای اطراف مدینه) که اداره آن به علی(ع) واگذار شده بود.
بنابراین در زمان حضورِ نداشتن غالبِ مردانِ شهرِ مدینه و حرکت آنان با لشگر «اسامه»، افرادی برای تصرف فدک و اخراج وکلا و کارگزاران حضرت فاطمه(س) که در آن مشغول کار بودند، اعزام شدند.
نخستین اقدام «فاطمه» بعد از ماجرای غصب اموال: سخنرانی «فدکیه» در مسجدالنبی
شیخ مفید در کتاب الارشاد صفحه 289 نوشته است:
با تصرف منابع مالی امیرمؤمنان(ع) و بخصوص فدک، از روز دهمِ بعد از رحلت رسول خدا (ص) به بعد، اقدامات امیرمؤمنان(ع) و حضرت زهرا (س) برای باز پس گیری آن شروع شد.
حضور امیرمؤمنان (ع) بعنوان شاهد، و آمدن حضرت فاطمه (س) به مسجدالنبی و ایراد خطبه در همین ایام، اتفاق افتاده است.
در بین تاریخ نگاران، تنها «ابن ابی الحدید» به زمان غصب فدک اشاره نموده است. او در اینباره می نویسد: ماجرای فدک و حضور حضرت فاطمه (س) نزد خلیفه، ده روز بعد از رحلت رسول خدا (ص) صورت گرفت.
نخستین بیعت خواهی خلیفه از علی ابن ابی طالب
سلیم بن قیس در جلد دوم کتاب خود در صفحه 581 نوشته است:
بعد از عرضه قرآن توسط «علی» در مسجد، خلیفه کسی را برای بیعت خواهی به درِ خانه علی(ع) فرستاد. فرستاده خلیفه طی دو نوبت به درِ خانه او آمد و پیغام وی را رساند، اما با پاسخ منفی امام (ع) مواجه گردید.
نخستین حمله به خانه علی و فاطمه و فاجعه بزرگی که رخ داد
سلیم بن قیس در ادامه می نویسد:
جمعی به سردستگی «قُنفُذ» برای بیعت خواهی به در خانه حضرت فاطمه(س) آمدند. سپس با روشن کردن هیزم پشت در خانه، اصحاب خانه را تهدید کردند....
که به آن فاجعه بزرگ تاریخ منجر گردید....
به روایت سلمان فارسی، حضرت فاطمه (س) بعد از هجوم با آتش به خانه شان، گرفتار چنان مصدومیتی شدند که منجر به بستری شدن ایشان شد و همین وضعیت تا زمان شهادتش ادامه یافت.
این روایت در منابع مکتوبی زیر بیان شده است:
(صفار قمی، 1404ق، ص174؛ کلینی، 1363، ج1، ص241 و 458؛ ج3، ص228؛ ج4، ص561؛ مفید، 1414ق، ص185؛ طبری، 1413ق، ص134؛ ابن عبدالوهاب، 1369 ق، ص47؛ طبرسی، 1406ق، ص22؛ قطب راوندی، 1409ق، ج2، ص526؛ ابن شهرآشوب، 1376ق، ج3، ص116؛ اربلی، بی تا، ج3، ص268؛ ج 2، ص77؛ طبری، 1386ق، ص52؛ حلی، 1424ق، ص58؛ خصیبی، 1411 ق، ص176؛ ابن بطریق، 1407ق، ص390؛ شهید اول، 1419 ق، ج2، ص62؛ طبرانی، 1415ق، ج6، ص328؛ همو، 1404ق، ج3، ص58؛ ابن عساکر، 1415ق، ج42، ص131؛ هیثمی، 1408ق، ج9، ص166)
مدت بیماری تا شهادت دختر پیامبر(ص)
آغاز بیماری ناشی از مصدومیتِ حضرت فاطمه (س) نردیک به 50 روز بعد از رحلت رسول خدا (ص) بوده است. پرسش اینجاست که این بیماری چند روز طول کشید تا به شهادت آن حضرت منتهی شد؟
در تعداد زیادی از روایات، مدت حیاتِ حضرت فاطمه (س) بعد از رسول خدا (ص) 75 روز ذکر شده است. ازاین رو بعضی از مورخان اعتقاد دارند که با عنایت به تاریخ رحلت رسول خدا (ص) (28 صفر یا 2 ربیع الاول)، شهادتِ حضرت فاطمه (س) در حدود نیمه ماه جُمَادَی الأولَی رخ داده است. بسیاری دیگر از مورخان هم این تاریخ را 95 روز ذکر کرده اند. /6262
منبع: qawem.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب