عاشقی را قابلیت لازم است
قائم: محرم امسال را در حالی شروع می نماییم که ویروس دلتای کرونا همچنان می تازد ولی عاشقان کوی حسین (ع) هیچ چیز را مانع برگزاری خیمه عزا نمی دانند، هر چند این عزاداری ها بصورت مجازی یا با برگزاری هیات با رعایت شیوه نامه های بهداشتی باشد.
اولین روز از سال ۱۴۴۳ هجری قمری را در حالی شروع می نماییم و به استقبال از ماه عزای حسینی می رویم که ویروس کرونا دست بردار نیست؛ طوری که رکورد این بیماری در موج پنجم شکسته شد و از چند روز پیش آمار قربانیان به بالای ۵۴۰ نفر رسید. با این وجود، گوشه و کنار کوچه ها و خیابان های شهرهای ایران حال و هوای محرم را به خود گرفته و مردم با سیاهپوش کردن مساجد، کوچه ها و خانه های خود به استقبال از عزای حسینی می روند.
همانگونه که پیش بینی می شد عزاداری های محرم امسال همچون سال قبل با محدودیت های کرونائی همراه خواهد بود و باتوجه به شیوع شدید موج دلتا که بگفته کارشناسان رام شدنی هم نیست، ضرورت توجه به شیوه نامه های بهداشتی را بیش از گذشته می طلبد. آیت الله سید ابراهیم رئیسی رییس جمهور هم دو روز پیش (یکشنبه) در جلسه هیات دولت به این مساله اشاره نمود و اظهار داشت: عزاداری های ماه محرم با فرهنگ دینی و ملی مردم عجین شده و علاقه عمیق مردم کشورمان به امام حسین(ع) و یاران شهیدش از جلوه های بسیار زیبای ارادت ایرانیان به خاندان عصمت و طهارت(ع) است. بااینکه ذکر مناقب اهل بیت(ع) در روزهای محرم برکات زیادی دارد اما باتوجه به شرایط سخت کرونائی کشور، رعایت حداکثری پروتکلهای بهداشتی از ضرورت هایی است که عاشقان اهل بیت(ع) و مسئولان هیئت های عزاداری باید به آن توجه ویژه داشته باشند.
وی با اعلان اینکه انس زنان و مردان ایرانی با عزاداری های ایام محرم روحیه خودباوری و ایثار را در کشور تقویت کرده و به حل و فصل مسائل کشور کمک می نماید، اضافه کرد: حفظ جانِ مردم، اولویت اول است. متولیان ورزشگاه ها و اماکن غیرمسقف، با هیات های عزاداری نهایت همکاری و همراهی را داشته باشند تا بتوانیم هم به عزاداری های محرم بپردازیم و هم اصول بهداشتی را بطور کامل رعایت نماییم تا کشور از این شرایط سخت به سلامت عبور کند.
چند روز پیش نیز ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا بعد از بحث های کارشناسی، پیشنهادهای سازمان تبلیغات اسلامی برای برگزاری مجالس عزاداری محرم ۱۴۰۰ را ابلاغ و اعلام نمود برگزاری هیئت در فضای باز با یک سوم ظرفیت و در فضای بسته با یک چهارم ظرفیت اشکالی ندارد و زمان برگزاری مجالس حداکثر ۲ ساعت است. استفاده از طبل و سنج با شرط شخصی بودن یا ضدعفونی کردن هنگام جابجایی بین افراد و دسته روی بصورت محلی و با رعایت فاصله گذاری و استفاده از ماسک بصورت مستمر نیز جزو شرایط برگزاری هیات های عزاداری در ماه محرم است.
عزاداران حسینی امتحان خودرا سال هاست پس داده اند؛ چه در هشت سال دفاع مقدس و بمباران های شهری دشمن بعثی، چه در وضعیت بد اقتصادی و چه در زمان آرامش و ثبات اقتصادی و چه در وضعیت فعلی که با آزمون کرونا دست و پنجه نرم می کنند، از عزای حسینی غافل نمی شوند و تلاش می کنند نمکی بر آش عزای سیدالشهدا (ع) اضافه کنند تا نامشان جزو عزاداران حسینی ثبت گردد.
ضرورت آشنایی با آداب ماه محرم
حجت الاسلام محمدمهدی زارعی گلپایگانی استاد حوزه علمیه اصفهان به خبرنگار معارف ایرنا اظهار داشت: ما باید برای زمان های خاصی که می تواند برای ما تعالی داشته باشد برنامه ریزی نماییم و حداکثر بهره برداری را از این فرصت داشته باشیم و برای مهمانی معنوی سیدالشهدا که با ماه محرم آغاز می شود، نیز باید خودمان را آماده کرده باشیم.
وی اضافه کرد: در تمام زمینه ها آدابی به ما سفارش شده است. از آداب نماز و روزه گرفته تا ارتباط با پدر و مادر که این آداب مقرر است برای ما زمینه تعالی بیشتری را فراهم آورد. درمورد ماه محرم نیز این مساله مطرح است؛ یعنی باید به این ماه و الطافی که خدا در این ماه قرار داده، توجه، قدرشناسی و مسئولیت شناسی داشته باشیم که در مجموع به آنها آداب گفته می شود.
این کارشناس مذهبی افزود: نکته اصلی در ماه محرم این است که با تفکر وارد این ماه شویم. یعنی خالی از فکر و اندیشه نباشیم و بتوانیم تمام ظرفیت این ماه را با نیروی تفکر درک نماییم. مانند زهیر و حر که با تفکر به این نتیجه رسیدند که با تمام وجود برای سیدالشهدا جانفشانی کنند و از جان خود مایه بگذارند. تفکر درباره درباره اهداف سیدالشهدا (ع) و اینکه آن حضرت حاضر به جانفشانی در راه این هدف شدند، می تواند موجب شود تا انسان یار امام حسین (ع) باشد و یا به انحطاطی برسد که دشمنان او رسیدند و اینها موجب تعالی انسان می شود و بنا بر این در روایات تاکید شده که گاهی یک ساعت تفکر از عبادت یک سال یا ۷۰ سال برتر است.
ماه محرم و هیجان و شور حسینی یک حدی هر چند حداقلی از تفکر را به همراه می آورد ولی ما باید از آن حداقل ها عبور کرده و بینش و تفکر را در این ماه به حداکثر برسانیم.
در این ایام پارچه های سیاه و کتیبه های عزا، زینت بخش مساجد و حسینیه ها می شود و حتی زنگ تلفن های همراه نیز با نوحه و مصیبت نواخته می شود و تعدادی از عزاداران خودرو های خودرا مزین به اشعار عاشورایی و سروده های حماسی کربلا می کنند.
نکته مهم اینجاست که حال و هوای حسینی را باید در دل ها ایجاد کرد و آنگاه رنگ و بوی عزای امام حسین را در کوچه و خیابان و شهر گسترش داد. دل که بلرزد، اشک نیز سرازیر می شود. اشک ریختن و گریستن در مصائب دوده (ع) خصوصاً سرور آزادگان جهان، حسین بن علی (ع) نشانه عشق به آنان است و علاوه بر سازندگی های تربیتی برای سوگوار، سبب اجر و پاداش الهی در آخرت و بهره مندی از شفاعت امام حسین (ع) است؛ به شکلی که امام صادق (ع) فرمود: امام حسین (ع) برای عزادار خود و کسی که برای آن حضرت گریه می کند؛ طلب آمرزش می کند.
در محرم تماشاچی نداریم
حجت الاسلام زارعی گلپایگانی با اشاره به حضور گسترده مردم در هیات ها و برنامه های عزاداری اظهار داشت: برخی افراد مراسمی را در منزل یا جمع هایی برگزار می کنند یا کمک به افرادی می کنند که برپاکننده مراسم حسینی هستند. در حقیقت حضور ما در متن محرم بسیار باارزش است. گاهی در یک ماجرایی می ایستیم و تماشا می نماییم و تماشاچی بودن برای ما بی تاثیر نبوده است. یعنی اتفاقاتی را تماشا کرده و بهره برده ایم ولی در ماه محرم سفارش شده که تماشاچی نباشیم بلکه باید در متن باشیم و بجای تماشا کردن، باید آن حماسه را اجرا نماییم. این همراهی، زحمت کشیدن و همکاری کردن برای اقامه عزای سیدالشهدا جزو آدابی است که باید درنظر داشت.
وی اشاره کرد: از ورود ماه محرم با سیدالشهدا صادقانه نجوا نماییم که وارد این ماه می شویم و دوست داریم جزو یاران آخرالزمانی آن حضرت باشیم و به ما گفته اند اگر دل شما با هر کسی باشد، در حقیقت با او هستید و ما دوست داریم این چنین باشد و تمام دغدغه ها و انگیزه هایمان امام حسینی باشد.
گوهری گرانبها به نام اشک
احادیث فراوانی درباره گریه بر حسین (ع) و گریاندن دیگران که همان مصیبت خوانی و روضه خوانی باشد؛در منابع دینی ذکر شده است. بعنوان نمونه امام صادق(ع) پاداش ذکر مصیبت و روضه را فراتر از سنجش و اندازه گیری دانسته و فرمود «هر چیزی پاداش و مزدی دارد؛ مگر اشکی که برای ما ریخته شود.» و همین طور فرمود «هر ناله و گریه ای مکروه است؛ مگر ناله و گریه بر حسین(ع)».
زارعی گلپایگانی اظهار داشت: امام رضا(ع) فرمود هرگاه ماه محرم فرا می رسید پدرم خندان دیده نمی شد. ممکنست افرادی موضوع اشک بر حسین را درک نکنند. افرادی که ادعای روشنفکری دارند، در حقیقت با این ادعا، خودشان را از بسیاری لطافت ها محروم می کنند. اشک بر سید الشهدا (ع) گوهری گرانبهاست که بسیار موثر است تا انسان مقرب و «هم افق» با حسین شود و خودرا از غم های دنیا و عقده های حقیر دنیا نجات دهد. گناهان انسان با این اشک بخشیده می شود و ما نباید فهم متعالی و عرفانی اشک را دست کم بگیریم.
وی اشک ریختن برای سیدالشهدا را جزو آداب ماه محرم برشمرد و اظهار داشت: ما باید با تمام وجود در حماسه عاشورا حضور پیدا نماییم و این حضور با تمام روح موجب می شود تا احساس، فکر و عقلش به جوشش در آید و اشک بر سیدالشهدا و مصایب آن حضرت ریخته شود. اشک ریختن در حقیقت الگوبرداری از دوده است. چون دوده گریه بر سید الشهدا را انجام می دادند و سفارش می کردند و خیلی از بزرگان از اهل معنا توفیقات معنوی خودرا مدیون اشک بر سیدالشهدا می دانستند.
کسب آمادگی در دهه اول محرم
بیایید این روزهایمان را متفاوت با روزهای دیگر سپری نماییم و شب و روزمان را با حال و هوای کاروان حسینی (ع) مقایسه نماییم. بیایید برای کسب آمادگی بیشتر برای عزای حسینی به امام رضا (ع) اقتدا نماییم که تا ماه محرم فرا می رسید، لبخند از لبان آن حضرت محو می شد و دیگر کسی ایشان را خندان نمی دید. بزرگان دین و اخلاق سفارش هایی برای این روزها دارند و شیعیان با ورود به ماه محرم و عمل کردن به این سفارش ها خیمه عزا در دل های خود برپا کرده و با پوشیدن لباس مشکی به استقبال کاروان سیدالشهدا(ع) می روند.
سفارش های اخلاقی آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی از آن سفارش هایی است که ارادتمندان سیدالشهدا(ع) می توانند با به کار بستن آنها یک عزاداری عارفانه و آگاهانه ای را حداقل در دهه اول ماه محرم داشته باشند. وی در کتاب المراقبات برای دهه اول ماه محرم مطالبی را بیان کرده که علاوه بر دستورات اخلاقی، ذکر مصیبت هم هستند و گاهی نیز درجه ایمان و اخلاص دوستداران دوده را به سنگ محک گرفته و می آزماید.
این استاد اخلاق امام خمینی(ره) نوشت: سزاوار است حال دوستان ائمه دوده به حکم دوستی، وفا و ایمان به خدا و پیامبر (ص) در دهه اول محرم تغییر نموده و در دل و سیمای خود، آثار اندوه و درد این مصیبت های بزرگ و دردناک را آشکار نمایند. باید مقداری از لذائذ زندگی مانند خوردن، نوشیدن و حتی خوابیدن و سخن گفتن (مگر درحد ضرورت) ترک نموده و مانند کسی باشند که پدر یا فرزند خودرا از دست داده است.
ملکی تبریزی اضافه کرد: نباید احترام ناموس خدا و احترام پیامبر(ص) و احترام امامش (ع) کمتر از احترام خود و نزدیکانشان باشد و لازم است که خدا و پیامبر(ص) و امامش (ع) را بیش از خود، فرزندان و نزدیکانش دوست داشته باشد.
وی با استناد به آیه ۲۴ سوره توبه که می فرماید «بگو اگر پدران و پسران خودرا بیش از خدا و رسولش و جهاد در راه او دوست دارید، منتظر باشید تا خداوند مطلب مورد نظر خودرا انجام داده و شما پشیمان و زیانکار شوید»، داستانی جالب از فرزند خود نقل کرد و نوشت: یکی از فرزندان کوچکم در دهه اول محرم فقط نان خالی می خورد و تا جایی که می دانم کسی به او نگفته بود که این کار را انجام دهد و گمان می کنم سرچشمه این کار دوستی باطنی او بود. حال اگر کسی نتواند در تمام دهه اول این کار را انجام دهد باید در روز تاسوعا، عاشورا و شب یازدهم نان خالی بخورد و تا عصر روز عاشورا، مواردی همچون خوردن، آشامیدن و حتی دیدار با برادران دینی را رها کند و آن روز را روز گریه و اندوه خود قرار دهد.
مواسات با سیدالشهدا
ملکی تبریزی در دهه اول محرم سفارش می کند که عزاداران و دوستداران سیدالشهدا زیارت عاشورا بخوانند و افزود: اگر می تواند مراسم عزاداری آن حضرت را در منزل خود با نیتی خالص برپا نماید و اگر نمی تواند، در مساجد یا منازل دوستانش به برگزاری این مراسم کمک کرده و این مطلب را از مردم بپوشاند تا به اخلاص نزدیک شده و از خودنمایی دور شود.
این استاد اخلاق اضافه می کند: مواسات (همدلی و همراهی) با امام حسین (ع) و دوده باید به خاطر صدمات ظاهری که به آن حضرت وارد شد، باشد ولی از این مطلب هم نباید غافل شد که صدمات ظاهری که بر آن حضرت وارد شد در مورد هیچکدام از پیامبران و جانشینان آنان و حتی درمورد هیچیک از جهانیان شنیده نشده است. بنابر این دوستانش باید کارهایی را که مناسب این مصیبت بزرگ است به خاطر مواسات با آن حضرت در این مصیبت انجام دهند، به شکلی که گویا این مصیبت بر خود، عزیزان و فرزندان یا خویشان آنان وارد شده است. برای اینکه امام به فرموده جدش سزاوارتر از آنان نسبت به خودشان می باشد و به این جهت او این مصیبت را پذیرفت و وجود شریف خودرا فدای پیروان خود نمود تا آنها را از عذاب دردناک رهایی بخشد.
ایشان سپس به بیان مصیبت های سیدالشهدا (ع) پرداخت و اضافه کرد: آن حضرت فرزندان و عزیزان خودرا یتیم نمود، به اسارت حرم و زنان و حضرت زینب (س) رضایت داده و اصغر و اکبر و برادران و دودمان خودرا سر برید تا پیروانش را از گمراهی و پیروی گمراه کنندگانی که هلاک شده و دیگران را به هلاکت می کشانند نجات داده و به این وسیله آنان را از گناهان بزرگ و آتش رهایی بخشد. بنابر این به حکم وفا و مواسات که از صفات عالی انسانی است لازم است که همان چیزی را که امام حسین (ع) به آنان عنایت کرده، آنان نیز به امام تقدیم نموده و همانگونه که امام خودرا فدای آنها نمود آنان نیز خودرا فدای او نمایند و حتی اگر چنین کاری را نیز انجام بدهند باز هم به خوبی با او مواسات ننموده اند. برای اینکه وجود شریف او قابل مقایسه با دیگران نیست. چون سیدالشهدا (ع) مانند پیامبر (ص) علت آفرینش تمام موجودات و سرور تمام مخلوقات و پیامبران و فرشتگان نزدیک به خداوند بوده و محبوب خداوند و محبوب محبوب اوست.
وی حال شیعیان حسینی را در دهه اول محرم اینگونه تشریح نمود که با گفتاری صادقانه و با زبان حال به امام حسین (ع) بگوید:
- کاش بجای تو تمام این بلاها بر سر من آمده و فدای تو می شدم.
- کاش خویشان و فرزندان من بجای خویشان و فرزندان تو کشته و اسیر می شدند.
- کاش تیر حرمله که لعنت خدا بر او باد سر شیرخوار مرا می برید.
- کاش فرزندم بجای فرزند تو قطعه قطعه می شد.
- کاش جگر من از شدت تشنگی تکه تکه می شد.
- کاش از شدت تشنگی دنیا بر چشمم تیره و تار می شد.
- کاش من درد این جراحت ها را تحمل می نمودم.
- کاش آن تیر به گلوی من می نشست و جان مرا می گرفت.
- کاش خانواده و خواهران و دختران من در ذلت اسارت افتاده و آنها را مانند کنیزان در شهرها گردانده بودند.
تمام امتیازهای دنیایی و امور واهی در نگاه امام حسین (ع) رنگ می بازد
ملکی تبریزی اشاره کرد: اگر این سخنان را صادقانه بگویی، تو را پذیرفته و به خاطر مواسات راستین با بزرگوارترین سادات، تو را در جایگاه راستگویان با آنان همنشین می گرداند ولی بصورت جدی از فریبکاری با این سخنان بپرهیز. برای اینکه ممکنست وقتی می گویی حاضرم این بلاها را بجای امام (ع) تحمل نمایم، حال و دل تو به مقدار کمتر از یک صدم آنرا هم تصدیق نکرده و در موقع امتحان جز مقدار کمی از این ادعاها قبول نشود و در این صورت بجای اینکه به جایگاه صدق و درجه صدیقین برسی به ذلت دروغ و پایین ترین درجات منافقین می رسی.
وی ادامه داد: پس اگر می بینی که نمی توانی اینگونه با امام (ع) مواسات نمایی، ادعاهای دروغ را از خود دور کرده و خودرا خوار نکن و فقط بگو کاش با تو بوده، در مقابل تو کشته شده و به سعادت بزرگی می رسیدم و اگر می بینی به این مقدار هم معتقد نیستی، مرض دل خودرا که همان دوستی این دنیای پست و میل و اعتماد به زندگی آن و فریب خوردن به زیبایی های آنست، معالجه کرده و این گفته خداوند را که در قرآن آمده است بخوان که «ای یهود، اگر گمان می کنید فقط شما دوستان خدا هستید و اگر راست می گویید آرزوی مرگ کنید»
ملکی تبریزی در آخر چنین سفارش می کند: در آخر روز عاشورا زیارت تسلیت را بخواند و روز عاشورا را با توسلی کامل به حمایت کننده و پناه آن روز که از معصومین (ع) می باشند به انتها رسانده و در توسل، اصلاح حال و پذیرش عزاداری را خواسته و از کوتاهی خود معذرت بخواهد.
زارعی گلپایگانی با اشاره به ابعاد فردی، اجتماعی و سیاسی ماه محرم اظهار داشت: عزاداری امام حسین (ع) اینطور نیست که یک نفر در گوشه ای اشکی بریزد بلکه از نظر اجتماعی این عزاداری ها نشان دهنده عظمت حق است و این مساله که حق زنده می ماند. اینجاست که یک امتحان خوبی برای افراد پیش می آید که دراین زمینه هر چه ممکنست اخلاص و انگیزه های الهی خودرا بیشتر محک بزنند و به میدان بیاورند و نباید از اخلاص و غلبه روحیه توحیدی در تمام ابعاد زندگی، خودمان را محروم نکنیم.
وی اشاره کرد: باید مراقب باشیم که مبادا چندین انگیزه در وجود ما بیاید که برخی از آنها باارزش نیست. باید انگیزه ها خالص و برای خدا باشد. در این ماه تمام زمینه های مادی بی ارزش است به شکلی که فقیر و غنی در کنار هم بر سر سفره ای می نشینند. بنابر این امتیازاتی که مبنای توحیدی ندارد، باید کنار گذاشته شود و در وجود خودمان حس نماییم که وجود مقدس سید الشهدا بعنوان کسی که با تمام وجود خودرا قربانی دین خدا کرد، از تمام ثروت ها و موقعیت ها برتر و با ارزش تر است و تمام امتیازهای دنیایی و امور واهی در نگاه امام حسین (ع) رنگ می بازد.
فرصتی برای عمل گرایی و اقتدای به سیدالشهدا (ع)
حجت الاسلام زارعی گلپایگانی از ماه محرم و عزاداری برای سیدالشهدا بعنوان یک فرصت برای عمل گرایی و اقتدای به امام حسین (ع) یاد کرد و اظهار داشت: عمل گرایی یکی از آدابی است که باید رعایت نماییم و در مقام عمل هر چه بیشتر اقتدای به امام حسین (ع) داشته باشیم. البته با اهمیت تر از عمل، پشتوانه های عمل است. یعنی وقتی بخواهیم عملی را انجام دهیم تا فکر و دغدغه و انگیزه های ما در امتداد آن عمل قرار نگیرد، عملی از ما سر نخواهد زد. بنابر این باید، هم شخصیت و هم انگیزه هایمان درست باشد تا عمل را به درستی انجام دهیم.
وی اضافه کرد: یکی از خاصیت های ماه محرم این است که باطن، انگیزه ها و دغدغه های ما تحت تاثیر جاذبه معنوی سیدالشهدا (ع) تکان بخورد و نباید خودمان را از آن محروم نماییم. یعنی مقرر است این اتفاق برای هر انسانی بیافتد مگر اینکه انسان هایی خودرا محروم کرده و خودرا مشغول امور بی ارزشی کنند که از آن اتفاق بزرگ محروم بمانند. به عبارت دیگر مقرر است در مقام معیت و همراهی سید الشهدا قرار بگیریم. در زیارت عاشورا نیز بطور مرتب درخواست همراهی با سیدالشهدا را داریم. پس مطلوب ما در ماه محرم باید این باشد که در همراهی با امام حسین (ع) باشیم.
زارعی افزود: همچون آداب این عزاداری برای امام حسین (ع) این است که هم در دل و هم در چهره آثار اندوه این مصیبت بزرگ آشکار باشد و مقداری خودمان را به سفارش بزرگان از لذت های زندگی و لذت جویی در خوردن، نوشیندن، خوابیدن و گفتن دور نگه داریم که به تعالی ما کمک می نماید و ما را مقداری از افق پایین که لذت های مادی است به سمت بالا هدایت خواهدنمود که این یکی از نتایج همنوایی و مواسات با سیدالشهداست.
منبع: qawem.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب