گزارش قائم؛
هنر انقلاب اسلامی روایتگر حماسه ها و ارزش های ماندگار
قائم: قائم: هنر انقلاب اسلامی در طول چهار دهه گذشته با تأکید بر ارزش های اصیل و استفاده از زبان هنر، توانسته است روایتگر صادق حماسه ها و ایثارهای مردمی باشد.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: هنر انقلاب اسلامی در طول چهار دهه گذشته با تأکید بر ارزش های اصیل و استفاده از زبان هنر، توانسته است روایتگر صادق حماسه ها و ایثارهای مردمی باشد. ادبیات پایداری، سینمای مقاومت، نقاشی و نگارگری انقلابی، موسیقی و سرودهای حماسی، و حتی هنرهای جدید مانند پویانمایی و مستندسازی، همگی قسمتی از منظومه هنر انقلاب را می سازند. اما با توجه به این دستاوردها، هنر انقلاب اسلامی با چالش هایی نیز روبرو است.
گلستان جعفریان، نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس که آثارش همیشه با استقبال مخاطبان و جامعه فرهنگی روبه رو بوده درباره ی انگیزه ها و دغدغه های خود در ورود به این حوزه اظهار داشت: من همیشه باور داشتم که جنگ تنها یک رویداد نظامی نیست، بلکه روایتی است از زندگی، انتخاب، رنج و امید مردمی که در دل حوادث، انسانیت را معنا کردند. به این علت اهتمام کردم بجای روایت صرفِ نبرد و قهرمانی، به سراغ ابعاد انسانی و اجتماعی جنگ بروم؛ آن هم از زاویه نگاه زنان و خانواده ها، که کمتر درباره ی شان گفته و نوشته شده است.
این نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس معتقد می باشد که نقش زنان در تاریخ دفاع مقدس، نقشی بسیار کلیدی اما کمتر دیده شده است.
وی در ادامه اضافه کرد: زنان بسیاری بودند که در پشت جبهه، در خانه، کنار همسران و فرزندان خود، بار سنگین جنگ را به دوش کشیدند و گاهی تصمیماتی گرفتند که آینده یک نسل را تغییر داد. روایت این زنان، روایت انتخاب هایی است که در سکوت و جهل خیلی از ما رخ داده است.
«پاییز آمد»؛ تجربه ای از روایت گری زنانه
مهم ترین اثر جعفریان، کتاب «پاییز آمد» است که تا حالا بالاتر از ۱۳۵ بار تجدید چاپ شده و با استقبال گسترده مخاطبان، مورد تقدیر رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفته است. جعفریان درباره ی ایده اولیه این کتاب اظهار داشت:
داستان این کتاب، مبنی بر یک داستان واقعی شکل گرفت. دختری هجده ساله، در اوج جوانی، تصمیم می گیرد با یک پاسدار ازدواج کند، درحالی که از احتمال شهادت همسر آینده اش و دشواری های این زندگی، پیشاپیش باخبر است. این انتخاب، انتخابی آگاهانه و دشوار بود و من اهتمام کردم این قصه را نه با اغراق، بلکه با نگاهی واقع گرایانه و انسانی روایت کنم.
نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس اضافه کرد: خیلی از مخاطبان بعد از خواندن این کتاب با من تماس گرفتند یا نامه نوشتند که چطور این روایت ساده اما صادقانه توانسته آنها را تحت تأثیر قرار دهد. فکر می کنم مردم ما از روایت هایی که صادقانه و بی پیرایه، تجربه های انسانی را بازگو می کنند، استقبال می کنند و همین عامل اصلی موفقیت کتاب شد.
تحلیل ساختار و لایه های کتاب
وی اظهار داشت: پاییز آمد را به گونه ای نوشتم که هم لایه ظاهری و هم لایه درونی داشته باشد. در لایه ظاهری، داستان یک خانواده و واکنش هایشان به این ازدواج غیرمعمول روایت می شود. اما لایه درونی، تلاشی است برای واکاوی نگرش و تفکر جوانان دهه شصت؛ اینکه چه دیدگاهی به زندگی، مرگ، جنگ و آینده داشتند و چگونه با چالش های پیچیده آن دوران روبرو شدند.
جعفریان اضافه کرد: در این کتاب، اهتمام کردم انتخاب های دشوار دختران و زنان را در برهه حساس جنگ نشان بدهم. انتخاب هایی که گاه با فداکاری، گاه با تردید و ترس، اما همیشه با امید و ایمان عجین بود.
استقبال مردمی و نقش ادبیات در پیوند نسل ها
نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس در بخش دیگری از گفتگو درباره ی تأثیر ادبیات دفاع مقدس در پیوند نسل ها چنین اظهار داشت: جنگ برای نسل امروز فقط یک خاطره دور است، اما ادبیات، این فاصله زمانی و مکانی را پر می کند. وقتی یک نوجوان امروزی پاییز آمد را می خواند، خودرا جای شخصیت ها می گذارد و تردیدها، امیدها و آرمان های آن دوره را لمس می کند. این همان کارکردی است که ادبیات متعهد باید داشته باشد؛ ایجاد همدلی و درک متقابل میان نسل ها.
اوج هنر متعهد در آثار شهید آوینی
به باور جعفریان، هنر انقلاب اسلامی در آثار شهید سیدمرتضی آوینی به اوج خود رسید.
نویسنده و چهره سرشناس ادبیات دفاع مقدس درباره ی نقش آوینی اضافه کرد: آوینی نه فقط یک هنرمند تحصیل کرده و صاحب سبک بود، بلکه توانست به خلأهای اجتماعی و فلسفی دوران خود پاسخ دهد. او هنر را ابزاری برای تبیین فداکاری ها و چالش های اجتماعی می دانست و با آثارش، هنر را در خدمت تفکر انقلابی قرار داد.
وی اظهار داشت: شهید آوینی توانست صدای مردم را به جامعه منعکس کند و موسس ادبیات پایداری شود. او نشان داد که هنر و روایت نویسی می توانند تغییرات عمیقی در فرهنگ یک جامعه ایجاد کنند.
مردمی شدن ادبیات پایداری
جعفریان اشاره کرد: در چهل سال گذشته، ادبیات پایداری به هنری مردمی تبدیل گشته است. این ادبیات، دیگر فقط یک ژانر خاص یا دولتی نیست، بلکه به زندگی و تجربیات واقعی مردم می پردازد. قصه های مادران شهدا، همسران رزمندگان، خردسالان جنگ دیده و… همگی قسمتی از این ادبیات هستند که نسل به نسل هدایت می شوند.
ضرورت تخصصی تر شدن روایت نویسی
این نویسنده اضافه کرد: حال زمان آن رسیده که روایت نویسی را تخصصی تر نماییم. باید با تحقیقات عمیق تر و روش های نوین، تجربه های مختلف جنگ و بعد از جنگ را ثبت و بازآفرینی نماییم. همچنین، استفاده از فناوری های روز می تواند به خلق روایت هایی جذاب تر و آموزنده تر برای نسل جدید کمک نماید.
دو نگاه به انقلاب اسلامی در بین هنرمندان
در همین خصوص سیدعلیرضا مهرداد، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات انقلاب اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ی رویکرد های متفاوت هنرمندان نسبت به انقلاب اظهار داشت: در بین هنرمندان، دو نوع نگاه به انقلاب اسلامی وجود دارد. نگاه نخست، انقلاب را یک رویداد نقطه ای و تاریخی می بیند؛ چیزی که رخ داده و تمام شده است. این نگاه منجر به تولید آثاری سطحی و کم عمق می شود، چونکه ارتباط خودرا با ریشه ها و استمرار انقلاب قطع می کند. اما نگاه دوم، که رهبر معظم انقلاب نیز تاکید دارند، نگاهی جریانی و تمدن ساز است. انقلاب را یک جریان زنده و پویا می بیند که هنوز ادامه دارد و ظرفیتهای عظیمی برای الهام بخشی هنری دارد.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات انقلاب اسلامی اضافه کرد: این نگاه دوم موجب می شود هنرمند فراتر از مرزهای جغرافیایی و زمانی بیندیشد و موضوعات در رابطه با انقلاب را در حوزه جهانی دنبال کند؛ از مقاومت مردم فلسطین و لبنان گرفته تا مبارزات مردم یمن و حتی تمدن سازی برای آینده.
شهید آوینی؛ نمونه هنرمند جریان ساز
وی در تحلیل نقش شهید آوینی اضافه کرد: آوینی نمونه بارز یک هنرمند جریان ساز بود. بسیاری تصور می کردند با پایان جنگ، موضوع دفاع مقدس نیز تمام شده، اما آوینی نشان داد که دفاع مقدس یک جریان زنده و الهام بخش است که می تواند تا سال ها موضوع خلق آثار هنری باشد. مستندهای روایت فتح، دقیقاً با همین نگاه ساخته شد و توانست الهام بخش نسل های بعدی باشد.»
راهکارهای توسعه هنر انقلاب اسلامی
مهرداد راهکارهایی برای توسعه هنر انقلاب اسلامی ارائه می دهد و در همین رابطه بیان کرد: برای پیشرفت هنر انقلاب، باید هنرمندان با پویایی و با نگاه صحیح به انقلاب، آثاری خلق کنند که در حوزه های مختلف شامل ادبیات، سینما، تئاتر و هنرهای تجسمی اثرگذار باشد. توجه به ادبیات مقاومت و صدور مفاهیم انقلاب به دیگر نقاط جهان، از ضرورت های این مسیر است.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات انقلاب اسلامی اضافه کرد: یکی از چالش های جدی ما، جذب و تربیت نسل جدید نویسندگان و هنرمندان است. باید زمینه ای فراهم نماییم تا جوانان با تجربه های متنوع و نگاه های خلاقانه خود، به بازآفرینی داستانهای انقلابی و مقاومت بپردازند. در این راه، استفاده از تکنولوژی های جدید، رسانه های اجتماعی و ابزارهای جدید روایت گری بسیار اهمیت دارد.
نقش نهادهای فرهنگی و سیاست گذاری
بررسی این دو گفتگوی تخصصی نشان میدهد در کنار هنرمندان و نویسندگان، نهادهای فرهنگی و سیاست گذار نیز نقش برجسته ی در حمایت و جهت دهی به هنر انقلاب دارند. ایجاد زمینه های حمایتی برای تولید آثار خلاقانه، برگزاری جشنواره ها و مسابقات تخصصی، پشتیبانی از ترجمه و انتشار آثار ادبیات مقاومت در خارج از کشور و آموزش نسل جدید نویسندگان و هنرمندان، تعدادی از راهکارهای یاد شده در این گفتگوها بود.
هنر انقلاب اسلامی، بازهم زنده و پویا، می تواند الهام بخش حرکت های آزادی بخش و عدالت خواهانه در سرتاسر جهان باشد؛ به شرط آنکه با حفظ اصالت، با زبان روز و ابزارهای نوین سخن بگوید و صدای انسان امروز را نیز بشنود و بازتاب دهد.
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب