با طنزپردازان ، ۷
اهل تهران بود، اما ده شلمرود را به همه معرفی نمود
به گزارش قائم، منوچهر احترامی بیشتر از پنجاه عنوان کتاب برای کودکان نوشت مثل حسنی نگو یه دسته گل، اما او یکی از چهره های برجسته طنز ایران بود که با آثار فکاهی و طنز خود تاثیر بسیاری در این زمینه گذاشت.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب، طاهره طهرانی:
کتاب هایی مثل «دزده و مرغ فلفلی» «حسنی نگو یه دسته گل» و «حسنی ما یه بره داشت» و «خروس نگو یه ساعت» و «موش دم بریده» و «خرس و کوزه عسل» و… همه سروده مردی است که بیشتر از همه چیز طنزپرداز است، منوچهر احترامی.
احترامی متولد تهران است و در سال ۱۳۲۰ شمسی به دنیا آمده است. آنطور که خودش گفته در مدارس مروی، دارالفنون و دانشکده حقوق تهران تحصیل کرده و کارمند دولت در مرکز آمار ایران بوده است. از دوران کودکی به ادبیات علاقه مند بوده و از هشت سالگی با سعدی آشنا شده و او را دوست داشته؛ همینطور به نظامی، به سبب بازیگوشی هایش در قافیه پردازی، علاقه مند بوده است.
احترامی و طنز، احترامی و کودکان
احترامی ۱۷ ساله بود که مطلب طنزش را برای مجله توفیق فرستاد و همین شد که طنزنویسی را از سال ۱۳۳۷ با توفیق آغاز کرد؛ او یکی از چهره های برجسته طنز ایران بود که با آثار فکاهی و طنز خود تاثیر بسیاری در این زمینه گذاشت. هرچند ابتدا در رشته ریاضی تحصیل کرد، اما به سبب علاقه به ادبیات، به رشته ادبی تغییر مسیر داد و بعدها در کنار فعالیتهای مطبوعاتی، در رشته حقوق قضایی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در مرکز آمار ایران مشغول به کار شد.
پس از توقیف مجله «توفیق»، فعالیت خویش را در رادیو ادامه داد و نویسنده بخش های طنز برنامه هایی مانند «صبح جمعه با رادیو» شد. وی همینطور از سال ۱۳۶۹ به همکاری با مجله «گل آقا» پرداخت و تا آخر عمر به این نشریه وفادار ماند. بیشتر نوشته هایش بدون امضا بوده و گاهی با اسامی مستعار مانند «م- پسرخاله» و «الف- اینکاره» انتشار یافته اند. می شود گفت یکی از مهارت های وی سرودن شعرهای عامیانه با وزن های کوتاه است. به همین خاطر هم کتاب های حسنی و شعرهای کودکانه اش محبوب چندین نسل هستند. او فرزندی نداشت، اما به قول خودش گاهی بنا به درخواست بزرگترها برای کودکان شعر می سرود که مورد پسند آنها قرار می گرفت، چون که کودکان سلیم النفس تر از بزرگترها هستند. او دوست داشت شعر را همچون نثر و نثر را همچون شعر بنویسد. روی جلد کتاب های کودکش اما اسمی از شاعر دیده نمی شد، فقط یکی از تخلص های وی را نوشته بودند: پورنگ.
او معتقد بود که طنز در ایران سابقه طولانی ندارد و طنز مطبوعاتی از سال ۱۳۱۷ شکل گرفت. وی باور داشت که خیلی از طنزنویسان ایرانی به سبب کم توجهی جامعه به آثارشان، به نوشتن آثار جدی روی آوردند. وی در طول عمرش مطالب زیادی نوشت، و مجموعه ای از آثارش را در کتاب «جامع الحکایات» منتشر نمود و چاپ بخشی از داستان های طنزش را در مجموعه «بچه ها، من هم بازی» تدارک دید. وی در دوران حیاتش بیشتر از پنجاه عنوان کتاب برای کودکان نوشته و منتشر نمود که «حسنی نگو یه دسته گل»، «خروس نگو یه ساعت»، «خرس وکوزه عسل» و «دزده و مرغ فلفلی» از آن جمله اند.
این شعر از وی در مجله توفیق هفتگی سال ۳۷ شماره ۴۴ (اسفندماه ۱۳۳۷) انتشار یافته، که الحق و الانصاف با وضعیت امروز زیاد تفاوت ندارد:
مدت یک ماه بامداد و ظهر و شام
انتظارت را کشیدم ای حقوق
با امید وصل روی ماه تو
قرض روی قرض چیدم ای حقوق
آنقدر باد هوا خوردم به هجر
تا که بر وصلت رسیدم ای حقوق
با دلی آکنده از شوق و شعف
سوی بقالی دویدم ای حقوق
یک دوسیری قند و چای و خرت و پرت
بهر اطفالم خریدم ای حقوق
لیک تا در کوچه مان وارد شدم
عین آلو واخیسیدم ای حقوق
چونکه صاحبخانه و قصاب را
دور خود چون حلقه دیدم ای حقوق
با خیال حفظ تو از آن وسط
ناگهان بیرون پریدم ای حقوق
لیک موجر خود تو را از من ربود
پیرهن برتن دریدم ای حقوق!
از شراب وصل تو ناگشته سیر
زهر هجرانت چشیدم ای حقوق
بر تو دل بستم ولی از بخت بد
از تو هم چیزی ندیدم ای حقوق...
در شعری دیگر که در دهم مهرماه ۱۳۳۷ در مجله توفیق انتشار یافته، این طور می گوید:
تک تک ساعت چه گوید؟ گوشدار
گویدت بیدار باش ای هوشیار
صبح تا شب در صف واحد بایست
تا رود از دست تو صبر و قرار
توی کاخ عدلیه بیخود بگرد
تاشوی بیگانه از یار و دیار
از جفا و ظلم صاحب خانه ات
هی بزن بیهوده فریاد و هوار
هی نگو آخر اضافاتم چه شد؟
جان من آخر کمی طاقت بیار
خیز و از بقال جنس نسیه بر
تا برآرد روزگارت را دمار
این عجب نبوَد که هستی روز و شب
به دنبال یک لقمه نان، نالان و زار
هر که کارش بیش، مزدش کمتر است
خوب چه باید کرد در این روزگار؟
زور گوئی کن که گردی محترم
حرف حق دیگر نمی آید به کار!
هر که قلبش صاف شد، بیچاره شد
چوب قلبت را بخور، دم بر نیار!
سرانجام پیرمرد سیبیلوی خوش خلق با چشم های درخشانی که می خندید، بعد از چهل و پنج سال نوشتن در 22بهمن ۱۳۷۸ به خاطر عارضه ی قلبی دارفانی را وداع گفت. کسی که گل آقا می گفت «به نثر او رشک می برم» و ابوالفضل زرویی نصرآباد طنزش را از بهترین و ماندگارترین نوشته ها می دانست در قطعه هنرمندان بهشت زهرا آرام گرفت.
حرف آخر اینکه او فرزندی نداشت، اما به قول خودش گاهی بنا به درخواست بزرگترها برای کودکان شعر می سرود که مورد پسند آنها قرار می گرفت، چون که کودکان سلیم النفس تر از بزرگترها هستند. این شعر از او در مجله توفیق هفتگی سال ۳۷ شماره ۴۴ (اسفندماه ۱۳۳۷) انتشار یافته، که الحق و الانصاف با وضعیت امروز زیاد تفاوت ندارد: مدت یک ماه بامدادان و ظهر و شام انتظارت را کشیدم ای حقوق با امید وصل روی ماه تو قرض روی قرض چیدم ای حقوق آنقدر باد هوا خوردم به هجر تا که بر وصلت رسیدم ای حقوق با دلی آکنده از شوق و شعف سوی بقالی دویدم ای حقوق یک دوسیری قند و چای و خرت و پرت بهر اطفالم خریدم ای حقوق لیک تا در کوچه مان وارد شدم عین آلو واخیسیدم ای حقوق چراکه صاحبخانه و قصاب را دور خود چون حلقه دیدم ای حقوق با خیال حفظ تو از آن وسط ناگهان بیرون پریدم ای حقوق لیک موجر خود تو را از من ربود پیرهن برتن دریدم ای حقوق! در شعری دیگر که در دهم مهرماه ۱۳۳۷ در مجله توفیق انتشار یافته، این طور می گوید: تک تک ساعت چه گوید؟
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان قائم در مورد این مطلب