فرهنگ سرچشمه هویت و پایه وجودی ماست
قائم: به گزارش قائم، اردشیر صالحی در نشست خبری بزرگداشت نظامی اظهار داشت: در سخن از فرهنگ باید به دو عنصر ریشه و چشمه استناد نماییم. فرهنگ ریشه است؛ یعنی سرچشمه هویت، پایه وجودی ما که سرآغاز رشد و تعالی شمرده می شود.
به گزارش قائم به نقل از مهر، نشست رسانه ای بزرگداشت نظامی حکیم بامداد روز یکشنبه ۱۲ اسفند با حضور محمود شالویی، کاوه خورابه، اردشیر صالح پور و کاظم نظری در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار گردید.
اردشیر صالح پور در این جلسه اظهار داشت: خوشحالیم در این فرصت ارزشمند، با نام حکیم نظامی، یکی از برجسته ترین قله های ادب و فرهنگ ایران _که شاید بتوان گفت یکی از قله های در مه است_ و بازهم در بعضی جنبه ها ناشناخته باقیمانده باشد، چهارمین دوره شناخت و بزرگداشت این حکیم فرزانه را گرامی می داریم. هدف ما اینست که در جامعه ایرانی، در سپهر فرهنگی کشورمان، و حتی در سطح جهانی او را بالاتر از پیش معرفی نماییم.
وی اضافه کرد: زمانیکه از فرهنگ سخن می گوئیم، فوراً باید به دو عنصر مهم استناد کنیم: ریشه و چشمه. فرهنگ، ریشه است؛ یعنی سرچشمه هویت، اصل و پایه وجودی ما که سرآغاز رشد و تعالی مان بحساب می آید. انسان تنها زمانی به کمال می رسد که از یک دیدگاه یا منبع فرهنگی غنا یافته باشد. از طرفی، فرهنگ همچون چشمه است؛ چشمه ای زاینده، پویا و همیشه جاری. این دو عنصر ریشه و چشمه با هم ماهیت واقعی فرهنگ را شکل می دهند. بنابراین، فرهنگ بنیاد هستی شناسیِ یک ملت، قوم یا کشور است. علاوه بر این، زمانیکه درباره ی فرهنگ صحبت می نماییم، فورا باید بحث تمدن را نیز به میان بیاوریم. تمدن چیزی فراتر از مدنیت و شهرنشینی است؛ چونکه در دل خود ابعاد عمیق فرهنگی را نمایان می سازد.
این پژوهشگر فرهنگ و هنر در ادامه اظهار داشت: همین طور برای شناخت تمدن یک ملت، نمی توان از مفاخر و مشاهیر آن ملت غافل شد. در حوزه ادب فارسی، ضروری است به دو قله بلند اشاره کنیم؛ نخست حکیم فردوسی، خالق شاهنامه، که با این اثر گران سنگ خود حماسه ایران را به اوج عزت، بالندگی و توانمندی هدایت کرد. وقتی به آثار فردوسی نگاه می نماییم، فورا فضایی از حماسه و رزم در ذهن ما تداعی می شود. اما در کنار این قله بلند، قله دیگری نیز وجود دارد؛ حکیم نظامی گنجوی با منظومهٔ پرارزش خمسهٔ خود که به شکلی "پنج گنج" است. در حوزه ادبیات بزمی، این اثر برجسته بدون شک جایگاهی ویژه دارد. در سالهای اخیر، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، بخصوص در شورای علمی، با سرعت و انرژی مضاعف بر ضرورت پاسداشت فرهنگ، ادب و علم تاکید داشته است.
صالح پور افزود: وقتی از فرهنگ سخن به میان می آید، باید فورا از عنصری مرتبط به نام هنر نیز یاد نماییم. هنر را میتوان وجه زیباشناسانه فرهنگ دانست. بنابراین، سعی شده آثار ادبی ما امروز با نگاهی هنری بیشتر معرفی شوند. برای مثال، شاهنامه فردوسی یا خمسه نظامی نه تنها بعنوان آثاری فقط ادبی شناخته می شوند، بلکه دستاوردها و ارزش های افزوده ای را نیز بهمراه داشته اند. خمسه نظامی تأثیرات گسترده ای بر حوزه های مختلف همچون روایت گری و هنر نگارگری داشته است. در نگارگری ایرانی، چه در خیالی نگاری و چه در کاشی کاری، تصاویر برگرفته از اشعار لیلی و مجنون یا خسرو و شیرین و آثار حکیم نظامی به وضوح دیده می شود.
وی اضافه کرد: دستاوردها و تأثیرات آثار ادبی نظامی گنجوی بشکل های گوناگونی در فرهنگ و هنر ایرانی تجلی یافته اند. این تأثیر نه تنها در ادبیات و شعر، بلکه در هنرهای دیگر مانند فرش های دست بافت ایرانی و موسیقی نیز دیده می شود. برای مثال، در موسیقی ایرانی مقام هایی با نام هایی چون «خسرو و شیرین» یا «لیلی و مجنون خوانی» وجود دارند که یادآور این آثار ماندگارند. این مقام ها در دستگاههای موسیقی ایرانی و نیز در مقامات نوازی سنتی، نوعی پاسداشت فرهنگی حکیم نظامی هستند. در همایش هایی که به بزرگداشت نظامی اختصاص یافته اند، سعی شده تا جنبه های هنری آثار او نیز برجسته شوند. بعنوان نمونه، در کنار موسیقی، مقام «خسرو و شیرین» در کرنا نوازی بخارایی اجرا شده یا حکایات و روایات پنج گنج او از راه نقل، سخنوری، و اجرای موسیقی توسط هنرمندانی مانند رسول نجفیان بازگو می شوند. ایشان با هنری ظریف و آمیخته به خلاقیت، پنج گنج نظامی را در پنج روایت هنری ارائه کرده است. همین طور باید به لیلی و مجنون خوانی و آثاری اشاره نمود که در موسیقی نواحی لرستان و بختیاری وجود دارند و حکایت از پیوند عمیق این آثار با فرهنگ عشایری دارند، فرهنگی که حتی در سیاه چادرهای عشایر نمود پیدا کرده است. این گستردگی تأثیر بیان کننده خاصیت منحصر به فرد نظامی است. همان گونه که فردوسی با شاهنامه خود توانست در تمامی سطوح ذهن و فرهنگ ایرانی نفوذ کند، نظامی نیز از راه آثارش در تقویت هویت فرهنگی ملی ما نقش اساسی بازی کرده است. هنر او نشان داده است چگونه یک اثر ادبی می تواند پلی میان فرهنگ های خُرد و هویت ملی باشد و ریشه های فرهنگی ما را عمیق تر تثبیت کند.
نویسنده کتاب «هفت کافه بین راهی» در ادامه اظهار داشت: در سال آینده تلاش ها و پژوهش های ما بر آن خواهد بود که دستاوردهای ادبی حکیم نظامی، که زمینه ساز گسترش گونه ها و ژانرهای هنری شده، بشکلی پایدار در فرهنگ شهری ادامه یابد. باور ما بر اینست که فرهنگ پدیده ای مردمی است و باید توسط مردم، برای مردم و در بین مردم رشد کند. از آنجائیکه آثار ادبی ما ریشه در احساس عمیق ادیبان، شاعران، حکیمان و فرزانگان فرهنگ فارسی دارد، این آثار همچون آیینه ای تمام نما، بازتابی از فرهنگ ایرانی هستند. حقیقت هستی شناسی جهان ایرانی را نیز باید در ادبیات آن جست. برای شناخت واقعی ایران، شناختن فردوسی، نظامی، مولانا، حافظ و سعدی امری ضروری می باشد. این بزرگان نه تنها به ادبیات بلکه به هویت ما غنا بخشیده اند. از عرفان مولانا و رندی حافظ گرفته تا حکمت سخن سعدی، همگی جزئی از میراث فرهنگی ما هستند. همین طور شاعران دیگری همچون سنایی و جامی همراه با شاعران معاصر، بخشی از هویت ما را می سازند که می تواند هستی شناسیِ فرهنگی ایران را در جهان نمایان سازد.
صالح پور در انتها اظهار داشت: خوشحالیم که این رویکرد در چهارمین دوره خود با استقبال بیشتری همراه شده است. همان گونه که آقای شالویی اشاره نمود، حکیم نظامی تنها متعلق به ایران نیست، بلکه میراثی جهانی است. باید تلاش نماییم آثار پرارزش او، که سرشار از زیبایی و ظرافت های عاشقانه و هنری است، الهام بخش دستاوردهایی در زمینه هنرهای دراماتیک مانند سینما، تئاتر و هنرهای آئینی و میدانی باشد.
در ادامه هم کاظم نظری از دانشگاه سوره به همکاری دانشکده های هنر دانشگاه های بزرگ در این پروژه و نام بردن از هنرمندان، تجسمی، و هنرهای نمایشی در سه پنل طراحی شده پرداخت.
نظری همین طور توضیحاتی درباره ی نمایشگاه دانشگاه سوره با آثاری از با ۳۴ استاد دانشگاه ارائه کرد و مدیر گروه صنایع دستی سوره درباره ی نمایشگاه در این گالری توضیحاتی داد.
منبع: qawem.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب