ظرفیتهای مغفول نشر اصفهان از استعداد نویسندگان تاضرورت ساختار حرفه ای
به گزارش قائم، نویسندگان و ناشران اصفهان مطرح می کنند: اصفهان هنوز ظرفیت تبدیل شدن به قطب نشر را دارد، اما ضعف شبکه توزیع و مدیریت حرفه ای، مانع گسترش ادبیات این شهر می شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- کوروش دیباج: صنعت نشر در اصفهان، شهری با سابقه تاریخی و فرهنگی برجسته، امروز با چالش های گوناگونی روبروست که بقای ناشران محلی و ارتقاء ادبیات منطقه را تهدید می کند. این مشکلات فراتر از فعالیتهای فردی ناشران است و به ساختار کلی بازار کتاب در استان مربوط می شود.
ضعف شبکه پخش، کمبود سرمایه گذاری هدفمند، محدودیت های قانونی و سلیقه ای در ممیزی، و نبود برنامه ریزی حرفه ای، همگی سبب می شوند که آثار باکیفیت و نوآورانه کمتر به مخاطب برسند و ظرفیت فرهنگی شهر به صورت کامل شکوفا نشود.
در عین حال، اصفهان با برخورداری از نویسندگان مستعد و تاریخ غنی نشر، ظرفیت بالقوه ای برای تبدیل شدن به یک مرکز نشر فعال در سطح ملی را دارد. این ظرفیت نیازمند توجه همزمان به ابعاد فرهنگی و اقتصادی فعالیت نشر است؛ از بررسی بازار و شناخت مخاطب گرفته تا مدیریت شبکه های توزیع و استفاده از ابزارهای مدرن معرفی کتاب. گزارش پیش رو تلاش دارد با تأکید بر چالش ها و موانع پیش روی ناشران و نویسندگان اصفهان، تصویری جامع از وضعیت فعلی نشر در این استان عرضه نماید و راهکارهای بالقوه برای ایجاد ساختاری پایدار، حرفه ای و اثرگذار در این عرصه را نشان دهد.
نشر در اصفهان نیازمند برنامه ریزی و نگاه حرفه ای است
مصطفی حیدری، یکی از ناشران کشورمان در گفتگو با گزارشگر مهر ضمن اشاره به شرایط کنونی ناشران مطرح در تهران اظهار داشت: ناشران بزرگ تهرانی با تنوع موضوعی گسترده و چاپ کتاب های پرفروش، فضای رقابت را سنگین کرده اند. این پرسش مطرح است که ناشران اصفهان و سایر استان ها چه طور می توانند در چنین فضایی دوام بیاورند.
وی اضافه کرد: تجربه دو سال قبل نشان داده که فعالیت نشر در شهری غیر از پایتخت نیازمند مطالعه، بررسی دقیق و برنامه ریزی مستمر است.
به گفته حیدری تنها یکی از چالش های اصلی در اصفهان، عدم درک صحیح سرمایه گذاران و کتابفروشی ها از نقش ناشران نوپا است.
اقتصاد هنر و لزوم توجه به کیفیت محتوا
این ناشر با تاکید بر اهمیت اقتصاد هنر اظهار داشت: صرف فعالیت فرهنگی یا تولید کتاب به تنهایی نمی تواند دوام ناشر را تأیید کند. تجربه ناشران پیشین مانند مرحوم اسداله شکل آبادی نشان داده است که نادیده گرفتن شبکه توزیع و مسأله اقتصاد نشر، می تواند حتی ناشران موفق را با مشکل مواجه کند
وی یکی از چالش های اصلی نشر در اصفهان را نگاه صرفا اقتصادی به کتاب دانست و اضافه کرد: من در کوشیده ام با نویسندگان محلی همکاری کنم و تمرکز را بر کیفیت آثار، موضوعات نو و بکر و دفاع از نویسندگان اصفهانی بگذارم.
حیدری افزود: در نشر ما این مسأله مدنظر بود که رونمایی کتاب نباید تنها یک نمایش تبلیغاتی باشد بلکه باید مجالی برای ارتقاء سطح فرهنگی، معرفی نویسندگان و تشویق مخاطبان به مطالعه فراهم آورد. برگزاری مناسب این رویدادها نیازمند هماهنگی با کتابفروشی ها، رسانه ها و انجمن ها و پاتوق های فرهنگی است.
وی اظهار داشت: تجربه نشان داده است که وقتی رونمایی کتاب فقط جهت جلب توجه اقتصادی برگزار می شود، آثار فرهنگی باارزش کمتر مورد توجه قرار می گیرند و نویسندگان فرصت معرفی کامل آثار خویش را از دست می دهند.
ضعف شبکه پخش و ممیزی، بزرگ ترین چالش نشر در اصفهان
مرضیه گلابگیر اصفهانی، نویسنده و پژوهشگر نیز در گفتگو با گزارشگر مهر ضمن اشاره به وضعیت نشر و کتاب در اصفهان، مهم ترین موانع پیش روی نویسندگان و ناشران استان را تحلیل و بر لزوم اصلاح ساختار حرفه ای و اقتصادی نشر تاکید کرد.
وی در جواب پرسشی در رابطه با محدودیت های ناشی از جنسیت در نشر اظهار داشت: از دید من چنین محدودیتی وجود ندارد. در تجربه شخصی خودم هیچ گاه به علت زن بودن یا مرد بودن، از همکاری با ناشران محروم نشده ام ضمن این که علل ناکامی برخی نویسندگان بیشتر به آشنایی ها، سابقه کار و شناخت بازار مرتبط می باشد تا جنسیت.
این نویسنده و پژوهشگر بر اهمیت نگاه اقتصادی و حرفه ای به نشر تاکید کرد و اضافه کرد: وقتی ناشر حرفه ای باشد و بازار را بشناسد، می تواند تولیدات فرهنگی و ادبی را به درستی عرضه نماید. ناشر و نویسنده باید همزمان به بخش فرهنگی و اقتصادی توجه داشته باشند تا کیفیت و استمرار نشر حفظ شود
وی همینطور تجربه خود در همکاری با ناشران اصفهان و تهران را مثبت ارزیابی کرد و اظهار داشت: تفاوت قابل توجهی از نظر حرفه ای بودن و توجه به آثار نویسندگان وجود ندارد.
چالش های پخش، نقد و ممیزی آثار در اصفهان
گلابگیر اصفهانی ضمن اشاره به ضعف شبکه پخش کتاب در اصفهان اضافه کرد: برخی ناشران آثار خویش را چاپ می کنند، اما به علت کمبود همکاری با شبکه های پخش در استان، کتاب ها به مخاطبان نمی رسد.
وی بر نقش اتحادیه ناشران و اتحادیه های پخش تاکید کرد و گفت ایجاد تعامل حرفه ای می تواند فرصتهای برابر برای همه نویسندگان فراهم آورد.
این پژوهشگر همینطور مشکلات ممیزی را از دیگر موانع نشر دانست و: گفت کتابی را با چند همکار چاپ می کردیم؛ تصاویر همه کتاب ها مشابه بود، اما در مجوزها تفاوت های سلیقه ای اعمال شد. این نمونه روشن نشان داده است که ممیزی کاملا سلیقه ای است و قانون مشخصی وجود ندارد
وی به محدودیت برگزاری جلسات رونمایی و معرفی کتاب در اصفهان هم اشاره نمود و اظهار داشت: کتاب هایی که در شهر های دیگر بدون مشکل معرفی می گردند، در اصفهان به علت مقررات سخت گیرانه محلی با مانع مواجه می شوند
لزوم بزرگداشت بزرگان ادبیات و ایجاد بستر حرفه ای
گلابگیر اصفهانی به کم لطفی نسبت به بزرگان ادبیات اصفهان نیز اشاره نمود و اظهار داشت: بارها قصد داشتم بزرگداشتی برای نویسندگان برجسته برگزار کنم اما مجوز داده نشد. بزرگداشت بزرگان نه تنها احترام به آن هاست بلکه موجب توسعه فرهنگ و جذب مخاطب می شود.
وی تاکید کرد: مشکل اصلی نشر در اصفهان نه جنسیت نویسندگان بلکه ضعف شبکه پخش، نقد و ممیزی سلیقه ای است. نویسندگان توانمند هستند و تنها نیازمند فرصت برابر و محیط حرفه ای برای عرضه آثارشان می باشند
افول نشر در اصفهان
مهدی تمیزی، نویسنده و هنرمند هنرهای تجسمی، در گفتگو با گزارشگر مهر با مرور گذشته پرافتخار نشر اصفهان و تحلیل وضعیت امروز این صنعت، از مجموعه عوامل ساختاری، فرهنگی و رسانه ای سخن اظهار داشت که به باور او، اصفهان را از جایگاه تاریخی خود دور کرده است.
وی با مروری بر تاریخ نشر در این شهر اظهار نمود: اصفهان تا نیم قرن پیش در ردیف مهم ترین مراکز چاپ و انتشار کتاب قرار داشت و خیلی از کتاب فروشان باسلیقه، نقش ناشر را ایفا می کردند.
به گفته وی، شبکه توزیع کتاب نیز در آن دوره به صورت قابل ملاحظه ای فعال تر از امروز بود.
این نویسنده اما باور دارد طی چهار تا پنج دهه اخیر، جریان تمرکزگرایانه امکانات فرهنگی و اقتصادی در تهران مسیر نشر اصفهان را به حاشیه رانده است.
وی اضافه کرد: دریافت مجوز نشر، دسترسی به سهمیه کاغذ، بهره مندی از تجهیزات چاپ و حتی فرآیندهای اداری در پایتخت خیلی ساده تر بوده و همین شرایط عملا ناشران شهرستان ها را از مزایای رقابتی محروم کرده است.
تمیزی در ادامه به نگاه صرفا تجاری برخی ناشران اصفهانی اشاره نمود و اظهار داشت: این رویکرد سبب شده حرفه نشر از مسیر فرهنگی خود فاصله بگیرد.
به گفته وی، وقتی ناشر همه چیز را در قالب سود و زیان می بیند، نه نویسنده، نه گرافیست و نه نیروهای تولید کتاب تجربه همکاری حرفه ای و فرهنگی را لمس نمی کنند.
تغییر ذائقه نویسندگان و کوچ به تهران
وی که تابحال بیشتر از ۱۴ عنوان کتاب منتشر نموده است، بخش دیگری از لطمه ها را به مساله دیده نشدن آثار در شهرستان ها نسبت داد و در ادامه اظهار نمود: کتاب هایی که در تهران چاپ کرده ام بسیار بالاتر از آثار انتشار یافته در اصفهان مورد توجه قرار گرفته اند. برای بیشتر نویسندگان، دیده شدن ادامه حیات فرهنگی است و همین موجب می شود انتشار در پایتخت را ترجیح دهند.
وی همینطور نبود سیاستگذاری مشخص میان نهادهای فرهنگی و فقدان هم افزایی را از موانع جدی توسعه نشر اصفهان دانست. به باور او، تحول در نشر تنها با مجموعه ای از تصمیمات هم زمان و حمایت گرانه امکان دارد و نسخه فوری برای عبور از وضعیت موجود وجود ندارد.
این نویسنده ضمن انتقاد از فضای رسانه ای حوزه کتاب توضیح داد: تقسیم بندی خدمات خبری به «تهران – استان ها» در خبرگزاری ها موجب نادیده گرفتن آثار شهرستانی شده است.
وی اظهار داشت: اگر کتابی متوسط در تهران چاپ شود در صفحه ملی رسانه ها دیده می شود، اما آثار باارزش استان ها معمولا در حاشیه اخبار جای می گیرند.
رکود جریان نویسندگی و لزوم بازگشت به رقابت و تجربه گرایی
این نویسنده یکی از ضعف های جدی فضای نویسندگی اصفهان را اتکای برخی نویسندگان به شیوه های سنتی و پرهیز از مطالعه و آشنایی با جریان های نو دانست.
به گفته وی، خیلی از نویسندگان محلی از تجربه گرایی و آزمودن روش های جدید پرهیز می کنند و همین مساله سبب ایستایی تولیدات ادبی در استان شده است.
وی اشاره کرد: عدم تمایل به رقابت با جریان های تازه، شماری از نویسندگان را در محدوده ای کوچک نگه داشته است. وقتی جامعه نویسندگی در مقابل نو شدن مقاومت کند، به مرور از صحنه رقابت کنار گذاشته می شود
تمیزی به شرایط رسانه های اصفهان اشاره نمود و اظهار داشت: خیلی از نشریات محلی نه به رقابت با رسانه های ملی می اندیشند و نه برای توسعه دامنه اثر خود تلاش می کنند
. بگفته او، این رسانه ها اغلب به چهارگوشه اصفهان رضایت می دهند، درحالی که ظرفیت حضور ملی و حتی بین المللی دارند.
حال چه باید کرد؟
با توجه به نظرات حیدری و مرضیه گلابگیر اصفهانی، پژوهشگر و نویسنده اصفهانی، روشن است که چالش های نشر در این شهر تنها محدود به تولید محتوا نیست؛ ضعف شبکه پخش، ممیزی سلیقه ای و محدودیت برگزاری برنامه های فرهنگی از دیگر موانع اصلی هستند. ایجاد ساختار حرفه ای و اقتصادی برای نشر، توجه همزمان به بخش فرهنگی و اقتصادی، و تعامل منسجم با اتحادیه ها و فعالین بازار کتاب، می تواند مسیر پایداری برای ناشران و نویسندگان اصفهان رقم بزند و تضمین کننده استمرار فرهنگ سازی و گسترش ادبیات در این دیار باشد.
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان قائم در مورد این مطلب