یادداشت مهمان؛
نسل کشی با هتک حرمت فرهنگی در منازعات آذربایجان و ارمنستان
قائم: سید جواد طباطبایی راد کارشناس فرهنگی ارمنستان می گوید مناقشه بین ارمنستان و آذربایجان به چندین نسل بر می گردد که ریشه عمیقی در جغرافیا، قومیت، مذهب و ژئوپلیتیک دارد.
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: سید جواد طباطبایی راد کارشناس فرهنگی ارمنستان یادداشتی با عنوان «نسل کشی با هتک حرمت فرهنگی در منازعات جمهوری آذربایجان و ارمنستان» نوشته و آنرا برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است. مشروح متن این یادداشت را در ادامه می خوانید:
جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۲۰ میلادی به قصد آزادسازی جمهوری آرتساخ وارد جنگ با ارمنستان شد و در این جنگ توانست هفت شهر قره باغ را به تصرف خود درآورد و در اواخر سپتامبر ۲۰۲۳ کمتر از ۲۴ ساعت آرتساخ (قره باغ) را آزاد کرد و موجب آوارگی الزامی ارامنه در قره باغ کوهستانی در نتیجه سیاست پاکسازی قومی آذربایجان شد و بیش از صدهزار ارمنی مجبور به ترک وطن خود شده و به جمهوری ارمنستان پناهنده شدند. در این جنگ ها علاوه بر آوارگی ارامنه، میراث فرهنگی ارمنی آرتساخ مورد حمله قرار گرفت. در این حملات نه فقط ارزش های غیرمنقول، بلکه ارزش های میراث منقول نیز در این منطقه در خطر از میان رفتن است. موزه ها، بناهای تاریخی، بناهای فرهنگی، گورستان ها و آثار باستانی لطمه دیدند و در حقیقت جمهوری آذربایجان آثار باستانی و تاریخی که قسمتی از هویت یک ملت است را هدف قرار داده و در اماکن ارامنه بدنبال برگزاری جشن «چند فرهنگی» است و به مردم می گوید به "قره باغ بیایید" و با این تبلیغات بدنبال این است که هویت فرهنگی ارامنه را به نام خودش و کشورش ثبت کند.
جعل تاریخ فرهنگی یک قوم توسط باکو
مناقشه بین ارمنستان و آذربایجان به چندین نسل بر می گردد که ریشه عمیقی در جغرافیا، قومیت، مذهب و ژئوپلیتیک دارد. برای ارمنستان، قره باغ کوهستانی قسمتی از میراث آنها با ارمنی های قومی- تاریخی است که منطقه پر از کلیساها و زیرساخت های ارمنی است. ارگ شوشا، که هم برای ارمنی ها و هم برای آذری ها مهم می باشد، در وسط قره باغ کوهستانی قرار دارد.
منظره ای دیدنی از سنگ قبرهای ارمنی قرن شانزدهم و کلیسای مادر خدا در جبرائیل و گورستان ارامنه در روستای متس تاغر (یا بویوک تاگلار) از روی زمین پاک شده و کلیسای جامع غازانچتسوتس در شوشی گلوله باران شد. این بناها و سنگ ها گواهی برای نسل های ارمنی هستند که در آن عبادت می کردند و به آنها اهمیت می دادند. با از میان رفتن آنها نه فقط یک فرهنگ از بین می رود، بلکه هویت یک قوم هم در تاریخ مدفون می شود.
حال، باکو بدنبال جعل تاریخ فرهنگی یک قوم است که در آن، بناهای ارمنی با تاریخ و زمینه های جدیدی ایجاد و ارائه می شود. صومعه های قرن سیزدهمی دادیوانک (در ناحیه کلباجار) و گندزاسار (در استان مارتاکرت) هر دو نمونه های باشکوه و بارز معماری قرون وسطایی ارمنی هستند و حتی کتیبه های ارمنی بی شماری روی این ساختمان ها، خاچکارها و سنگ قبرها وجود دارد که به سرعت تغییر خواهدنمود (برداشتن سنگ های کتیبه ای ارمنی، همانطور که در دهه ۱۹۸۰ انجام شد).
الهام علی اف، رییس جمهور آذربایجان در فوریه ۲۰۲۱ اعلام نمود که این کتیبه های ارمنی جعلی هستند و به شکل اصلی خود «بازیابی» خواهند شد. رییس جمهور اردوغان آشکارا از دولت آذربایجان در درگیری با ارمنستان به عنوان «آزادی سرزمین های اشغالی» و «حفاظت از میهن» آنها حمایت کرده است. برای ترکیه، پیوند آذری ها قومی و فرهنگی است، برای اینکه آنها ترک زبان هستند.
نسل کشی فرهنگی اول توسط عثمانی بیش از ۱۰۰ سال پیش توسط امپراتوری عثمانی در ارمنستان رخ داده که بدنبال آن غارت، تخریب، و تخریب اماکن ارامنه در سراسر ترکیه امروزی انجام شده است.
چشم انداز نسل کشی فرهنگی دوم، حالا روی میز است. حالا ارمنی ها بصورت آنلاین به تماشای این منظره می نشینند و محل به محل و بنا به بنای تاریخی تخریب شدنشان را می بینند و تحمل می کنند و کاری از دستشان بر نمی آید.
شواهد نشان میدهد که باکو با اعتماد به نفس فزاینده ای مناطق بازپس گیری شده را با هر تصویری که می خواهد، بازسازی می کند و در نهایت جشن «چندفرهنگی» را در اماکن ارامنه برگزار و به مردم می گوید: «به قره باغ بیایید» (خانه مسیحیان باستان). تاریخ نشانه می دهد که پاکسازی قومی بدنبال انواع تخریب فرهنگی رخ داده و شاید گورستان جلفا مصداق غم انگیز این ضایعه باشد. نابودی آثار تاریخی و هویت ارامنه با بی عملی و بی تفاوتی کسانی که ممکن بود از آن جلوگیری نمایند، امکان پذیر شد. حالا زمان آنست که جهان از فرهنگ ارمنی باقی مانده در قره باغ محافظت کند.
ماده ۴ کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه برای «حمایت از اموال فرهنگی در صورت درگیری مسلحانه» هرگونه اقدام خرابکارانه، سرقت یا اختلاس را ممنوع و اقدامات انتقام جویانه مقابل اموال فرهنگی را ممنوع کرده است. پروتکل دوم لاهه در سال ۱۹۹۹ که به موارد منازعات غیر بین المللی (قومی) نیز اشاره می کند، هرگونه اقدام خصومت آمیز و تلافی جویانه در مقابل ارث را که در ماده ۱۵ به عنوان یک جنایت بین المللی طبقه بندی شده است، ممنوع می کند. اقدامات تخریب میراث فرهنگی همین طور توسط چهار کنوانسیون و پروتکل بین المللی مصوب ۱۲ اوت ۱۹۴۹ در ژنو در مورد پشتیبانی از قربانیان جنگ، قوانین و آداب و رسوم جنگ و همین طور توسط کمیسیون مربوطه حقوق بشر سازمان ملل متحد ممنوع شده است.
نتیجه گیری: تخریب میراث فرهنگی ارمنستان نه فقط تلاشی برای سلب حقوق مردم آرتساخ همچون حق فرهنگ است، بلکه چالشی برای جامعه جهانی و تهدیدی برای صلح و امنیت می باشد. در دهه های اخیر، جامعه بین الملل به نمایندگی از سازمان ملل متحد، در واکنش به موارد مکرر تخریب عمدی اشیا فرهنگی در برخی از کشورها، موضعی اتخاذ نموده که برمبنای آن، تخریب اشیا فرهنگی جنایت جنگی و مساوی با اقدامات تروریستی دانسته است.
انتظار می رود جامعه بین المللی از تمام ساختارهای بین المللی مرتبط و در درجه اول از کمیسیون ملی یونسکو بخواهد که قدمهای فوری و مؤثری برای ورود هیئت های بین المللی و کارشناسان مربوطه به سرزمین های اشغالی آرتساخ بردارند، تا اشیا و آثار تاریخی و فرهنگی ارمنستان که تحت کنترل آذربایجان است را مورد ارزیابی قرار داده و این آثار را تحت حفاظت بین المللی قرار دهند و از حذف آثار باستانی ارامنه که قسمتی از هویت یک ملت است، جلوگیری به عمل آورند.
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب