گفتگو با نامزد جشنواره شعر فجر؛
شعر جوان به حمایت و نگاه ویژه بزرگان ادبیات نیاز دارد
به گزارش قائم، نامزد جشنواره شعر فجر می گوید شعر جوان برای رشد به حمایت و نگاه ویژه بزرگترهای ادبیات نیاز دارد. چون این گونه هم انگیزه ها تقویت می شوند هم مسیر روشن تر می شود.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ جواد شیخ الاسلامی: فاطمه عارف نژاد شاعری است که در یکی دو سال قبل زیاد درباه او صحبت شده است؛ هم به خاطر کتاب «شبانماه» که سال قبل منتشر گردید و هم به خاطر کتاب «در رکاب صبح» که سال جاری راهی بازار نشر شده است. از میان این دو مجموعه، کتاب شبانماه به فاصله چند روز هم در جشنواره شعر فجر نامزد شده است، هم در جشنواره ملی شعر جوان سوره. این موفقیت نشان میدهد که عارف نژاد با نخستین مجموعه شعر خود قدم بزرگی برداشته و توانسته سلایق مختلف در دو رویداد ادبی را به شعر خود جلب نماید.
به بهانه نامزدی کتاب شبانماه در جشنواره شعر فجر و جشنواره ملی شعر جوان سوره سراغ فاطمه عارف نژاد رفتیم تا در رابطه با این مجموعه شعر صحبت نماییم.
مشروح این گفتگو در ادامه می آید؛
* خانم عارف نژاد در رابطه با مجموعه «شبانماه» توضیح بدهید. چه قالب ها و چه حال و هوایی دارد؟
شبانماه یک مجموعه غزل است با مبحث آزاد. یعنی در واقع شما از موضوع هایی مثل شعر آئینی و عاشورایی گرفته تا عاشقانه و بهاریه و شعر مقاومت و… را در این مجموعه می خوانید. برای من خیلی مهم بود که این مجموعه تک بعدی نباشد و ساحت های مختلف زندگی را در بر بگیرد.
از این جهت امید داشتم که شبانماه، دست کم تا حدی بتواند افکار و جهان بینی ام را در رویارویی با مسایل مختلف نمایندگی کند. البته این مجموعه غزل تنوع زیادی هم در وزن و موسیقی دارد. یکی از چیزهایی هم که در بازخوردهایی که از مجموعه می گرفتم مورد توجه و استقبال مخاطب واقع شده بود، همین تنوع بود. شاید بخشی از نشاط کار وامدار این قضیه است.
تفاوت بین شبانماه و در رکاب صبح، شاید انعکاسی از تفاوت زندگی ما پیش از طوفان الاقصی و پس از آن باشد. شعر، موضوعی جدا از زیست و زندگی منِ شاعر نیست
* شعرهای این کتاب برای چه بازه زمانی هستند؟ چه شد که این شعرها را انتخاب کردید؟
شبانماه حاصل تجربه های شعری من از سال ۹۶ تا ۱۴۰۱ است. تلاش کردم برای گزینش اشعار بسیار مشورت پذیر باشم و از نظر اساتید و دوستانم استفاده کنم. راستش را بخواهید جمع بندی نظرات مختلف برایم کار سختی بود. اما بهرحال پس از چند مرحله سبک سنگین کردن و بررسی، در نهایت انتخاب اشعار با کمک و راهنمائی های دلسوزانه آقای دکتر محمدحسین نجفی از دفتر شعر شهرستان ادب و آقای محمدرضا معلمی انجام شد.
اصولاً گزینش و تصمیم گیری در رابطه با ترکیب نهائی مجموعه به نظرم کاری است که به مشورت و وسواس هنری زیادی احتیاج دارد تا نتیجه نهائی در عین قابل دفاع بودن تک تک اشعار، در کل نوعی یکدستی داشته باشد و بشود اسمش را واقعا یک مجموعه شعر گذاشت.
* شعرهای کتاب شبانماه نسبت به کتاب «در رکاب صبح» از نظر مضمون و محتوا تفاوت های زیادی دارند. این نشان دهنده اینست که شما هم در موضوعات آزاد و عاشقانه و اجتماعی خوب غزل می نویسید، هم در موضوعات در ارتباط با پایداری و جبهه مقاومت. می خواهم در رابطه با این دو حوزه محتوایی در شعرتان صحبت کنید. به نظر خودتان در کدام موضوعات راحتتر هستید؟ یا این که برای شما مبحث آن فرقی نمی کند و مهم اینست که با مبحث ارتباط روحی و شخصی داشته باشید؟
تفاوت بین شبانماه و در رکاب صبح، شاید انعکاسی از تفاوت زندگی ما پیش از طوفان الاقصی و پس از آن باشد. شعر، موضوعی جدا از زیست و زندگی منِ شاعر نیست. حالا وقتی من، مثل تمام جهان، هر روز و هر لحظه با مساله ای به غایت سرنوشت ساز و تکان دهنده مثل جنگ غزه روبرو بودم، مگر می شد مخاطب تغییری در ضربان شعرم احساس نکند؟
من فکر می کنم هنر در رابطه با محور مقاومت پس از طوفان الاقصی وارد مرحلهٔ جدیدی شده است یا در واقع باید بشود. در این یک سال ونیم پس از ۷ اکتبر، بسیاری از دوستان و مخاطبان، من را بیشتر با شعر فلسطین می شناسند. الحمدلله دراین خصوص کم وبیش و به قدر وسع اندک خودم کار کردم اما اساسا به این معنا نیست که در طول این مدت شعرهایی با موضوعات دیگر نداشتم. بلکه حقیقت اینست که با وجود شعرهای دیگر و موضوعات مختلفی که پیش می آمد، تمرکزم روی حوزه فلسطین بود. نوعی رسالت مهم احساس می کردم و البته بین آن همه خون و آتش، شعر برایم آرام بخش هم بود. اینست که بیشتر کارهای در رابطه با مساله مقاومت را منتشر می کردم. فکر می کنم انتشار و عرضه بعضی اشعارم با موضوعات آزاد شاید هم اکنون چندان مهم نباشد و از اولویت هایم نیست.
در مجموع همینطور است که در موضوعات مختلف شعر می نویسم و شخصاً معتقدم شاعر نباید به یک مبحث و محتوای خاص محدود شود.
* نخستین کتاب شما نامزد دو معتبر فجر و شعر جوان سوره شده است. همین یعنی به کتاب توجه شده و شما در نخستین قدم موفق بوده اید. این اتفاق به فاصله چند روز، چقدر برای شما لذت بخش بود؟ چه حس و حالی نسبت به این اتفاق دارید؟
از آنجاییکه جشنواره فجر معتبرترین جشنواره و می شود گفت بزرگ ترین رویداد ادبی ماست، اساسا بودن در بین نامزدهای آن برایم بسیار انگیزه بخش و دلگرم کننده است. همینطور جشنواره ملی شعر جوان سوره که به صورت ویژه به شاعران جوان می پردازد و حضور در بین نامزدهای آن اتفاق شیرین و دلچسبی است. حالا فارغ از نتیجه نهائی که کدام یک از عزیزان برگزیده خواهد بود، به نظرم این که شبانماه، بعنوان کتاب اول من، در این جشنواره ها نامزد و به این شکل دیده شده توفیق مضاعفی است. به هر حال چاپ نخستین کتاب برای هر شاعر و نویسنده ای قدم مهم و تأثیرگذاری است و چالش های خاص خودش را دارد. پس از آن مؤلف وارد مرحلهٔ جدیدی از مسیر حرفه ای خودش می شود. وقتی جشنواره ای در سطح جشنواره بین المللی فجر به نخستین اثر یک شاعر جوان تا این حد بها می دهد، برایم بسیار اتفاق مبارکی است و جای قدردانی دارد. خدا را بابت این اتفاق شاکرم.
کماکان درحال شاگردی کردن، یاد گرفتن و کسب تجربه های تازه ام. بی تعارف فکر می کنم کارهای روی زمین مانده بسیارند و با نقطه مطلوب فاصله خیلی زیاد است
* جشنواره شعر فجر در دوره های اخیر توجه خوبی به شعر جوان دارد. سال قبل هم آقای حسین دهلوی برگزیده جایزه شعر فجر شد. این رویکرد را چه قدر در رشد شعر جوان مؤثر می دانید؟
حقیقت اینست که وضع بازار کتاب بخصوص در حوزه شعر، واقعا وضعیت خوبی نیست. می دانیم که هم اکنون روال کار در خیلی جاها این طور شده که بعضی بزرگوارانی که متاسفانه حتی نمی شود گفت شاعرند، چیزهایی می نویسند و به خیال این که شعر است و با آرزوی این که شاعر باشند، می روند آنرا به یک ناشر تحویل می دهند. هزینه اش را هم پرداخت می کنند و می گویند این کتاب را منتشر کن. ناشر هم که نه کاری به کیفیت کتاب و نه کاری به ذائقه مخاطب و شأن ادبیات دارد، صرفا با نگاهی اقتصادی این کار را انجام می دهد. نتیجه این می شود که ما هرسال تعداد زیادی کتاب در بازار نشر می بینیم که اسم شان مثلا کتاب شعر است، اما هیچ نسبتی با شعر و ادبیات به معنای واقعی کلمه ندارند. چالش ها در رسانه و فضای مجازی هم خودش بحث دیگری است.
حالا در این آشفته بازار، کار شاعران جوان برای عرضه و عرضه شعر اصیل و فاخر واقعا گاهی دشوار است. مسیر ناملایمات زیادی دارد. واقعا وقتی می گوئیم یک مجموعه مثلا با چهل شعر انتشار یافته، شاید حجم کتاب به نظر بعضی افراد کم به نظر بیاید، اما آن شاعر برای تک تک کلمات و بیت ها و مصرع ها زحمت کشیده است. زحماتی که برای اهل فن البته به چشم می آید، اما به علل مختلف گاهی خستگی اش هم امکان دارد به تن شاعر بماند.
با این توضیحات، می خواهم بگویم شعر جوان برای رشد اساسا به این حمایت ها و نگاه ویژه بزرگترهای ادبیات نیاز دارد. هم انگیزه ها تقویت می شوند و هم مسیر روشن تر می شود.
* در ماه های اخیر بسیار پر کار بودید. از شعرهای تازه چه خبر؟
الحمدلله کماکان درحال شاگردی کردن، یاد گرفتن و کسب تجربه های تازه ام. بی تعارف فکر می کنم کارهای روی زمین مانده بسیارند و با نقطه مطلوب فاصله خیلی زیاد است. هم اکنون یکی از دغدغه های مهمم اینست که کتاب «در رکاب صبح» که متاسفانه هنوز منتشر نشده، باتوجه به روز قدس که در پیش است هرچه سریعتر به چاپ برسد و در دسترس مخاطبین قرار بگیرد.
بعضی شعرهای تازه ام را متناسب با حال وهوای خودم و بعضی مناسبت ها، در کانالم در ایتا منتشر می کنم. اما بهرحال برخی از آنها هم می ماند تا ببینم به امید خدا کی توفیق می شود تا جای دیگری عرضه بشوند.
**
خبرگزاری مهر قبل از این گفتگوهایی با عباس کیقبادی نامزد بخش شعر کلاسیک و حسنا محمدزاده نامزد بخش شعر نو و نیمایی جشنواره شعر فجر داشته که با عنوان های زیر انتشار یافته است؛
گفتگو با عباس کیقبادی؛ «شاعر در کنار شکافتن زخم اجتماعی باید مرهم هم عرضه کند»
گفتگو با حسنا محمدزاده؛ «معضل عدم آشنایی سپیدسرایان امروزی با پیشینه شعر و موسیقی»
منبع: قائم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب